شرکت تعاونی چیست؟
شرکت تعاونی، شرکتی است از اشخاص حقیقی و حقوقی که به منظور رفع نیازمندی‌های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان موافق اصولی که دراین قانون مطرح است تشکیل می‌شود. تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید از ٧ نفر کمتر باشد.
شرکت‌های تعاونی شرکت‌هایی هستند که تمام یا حداقل ۵١% سرمایه به وسیله اعضا در اختیار شرکت تعاونی قرار می‌گیرد و وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌های دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانک‌ها، شهرداری‌ها، شوراهای اسلامی کشوری، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی می‌توانند جهت اجرای بند ٢ اصل ۴٣ قانون اساسی از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت، مضاربه، مزارعه، مساقات اجاره، اجاره به شرط تملیک، شرط فروش اقساطی و صلح اقدام به کمک در تامین یا افزایش سرمایه شرکت‌های تعاونی نمایند بدون آنکه عضو باشند.
شرکت تعاونی چه نوع شرکتی است؟
با توجه به قوانین شرکت‌های تعاونی و اهدافی که قانون برای آن‌ها برشمرده و موقعیت ویژه‌ای که در اقتصاد ممکلت دارند و هم چنین با توجه به ماده ٢ قانون بخش تعاونی که مقرر می‌دارد:
(شرکت‌هایی که با رعایت مقررات این قانون تشکیل و به ثبت برسند تعاونی شناخته می‌شوند) می‌توان در تعریف شرکت تعاونی گفت:
شرکت تعاونی شرکتی است که بین اشخاص حقیقی برای فعالیت در امور مربوط به تولید و توزیع در جهت اهداف مطرح در قانون بخش تعاونی به منظور بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی و اعضا از طریق همکاری و تشریک مساعی آن‌ها با رعایت مقررات قانون مزبور تشکیل می‌شود.
در این تعریف چند نکته مورد توجه قرار گرفته که به اختصار به آن‌ها اشاره می‌شود:
- فقط اشخاص حقیقی می‌توانند عضو شرکت شوند.
- شرکت تعاونی فقط درامور مربوط به تولید و توزیع می‌توانند فعالیت کنند.
- شرکت‌های تعاونی فقط به منظور رسیدن به اهداف خاصی که در ماده ١ قانون بخش تعاون آمده می‌توانند تشکیل شده و فعالیت نمایند.
- طرق فعالیت در شرکت‌های تعاونی تولید و توزیع همکاری و تشریک مساعی است و به طریق دیگر نمی‌توانند فعالیت نمایند.
- رعایت مقررات قانونی بخش تعاون در تشکیل و فعالیت شرکت‌های مذکور الزامی است.
انواع شرکت تعاونی
شرکت تعاونی به لحاظ نوع فعالیت به دو دسته تقسیم می‌شود:
- شرکت تعاونی تولید: شرکتی است که به منظور اشتغال اعضاء در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر این‌ها فعالیت می‌نماید.
- شرکت تعاونی توزیع: شرکتی است که در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا، مسکن، خدمات و سایر نیازمندی‌های اعضاء فعالیت می‌نماید.
شرکت‌های تعاونی به لحاظ عضویت به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- شرکت تعاونی عام: شرکتی است که عضویت در آن برای همه آزاد است و موسسین یا شرکت باید برای تأمین قسمتی از سرمایه اولیه و یا افزایش سرمایه شرکت، سهام آنرا به عموم عرضه نمایند.
- شرکت تعاونی خاص: شرکتی است که عضویت در آن منحصراً برای گروهی خاص از قبیل: کارگران، کارمندان، کشاورزان، دانشجویان، ایثارگران، زنان، مشاغل خاص و نظایر این موارد آزاد باشد، بدیهی است شرکت تعاونی موظف به پذیرش متقاضیان واجد شرایط بوده و از این نظر محدودیتی برای عضویت وجود ندارد.
انواع گرایش‌های شرکت تعاونی در ایران
شرکت‌های تعاونی معمولا با چنین گرایش‌هایی تشکیل می‌شوند:
- کشاورزی
- صنعتی
- معدنی
- عمرانی
- خدماتی
- مسکن
- فرش دستباف
- تامین کننده نیاز تولید کنندگان
- تامین کننده نیاز مصرف کنندگان اعتبار
- حمل و نقل
- تولیدی
- توزیعی
- تامین نیاز صنوف خدماتی
- مصرف آموزشگاهی
اهداف تشکیل شرکت تعاونی در نظام اقتصادی ایران
در نظام اقتصادی کشور ما شرکت‌های تعاونی با اهداف متعددی تشکیل می‌شوند که عوامل آن عبارتند از:
- ایجاد و تامین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل
- قرار دادن وسائل کار در اختیار کسانی که قادر به کارند ولی وسائل کار ندارند
- پیشگیری از تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروه‌های خاص جهت تحقق عدالت اجتماعی
- جلوگیری از کارفرمای مطلق شدن دولت
- قرار گرفتن مدیریت و سرمایه و منافع حاصله در اختیار نیروی کار و تشویق بهره برداری مستقیم از حاصل کار خود
- پیشگیری از انحصار احتکار تورم و اضرار به غیر
- توسعه و تحکیم مشارکت و تعاون عمومی بین همه مردم
معافیت‌های مالیاتی شرکت‌های تعاونی
پیشنهاد می‌کنیم پیش از ادامه این مقاله، سری به صفحه مالیات شرکت‌ها بزنید و اطلاعات کاملی در این باره کسب کنید.
قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 1366، برای تعاونی‌ها معافیت‌های مالیاتی ذیل را در نظر گرفته است:
اتحادیه‌های تعاونی از پرداخت مالیات درآمد حاصل از حق عضویت دریافتی از اعضا معاف‌اند.
شرکت‌های تعاونی ذیل به طور کلی از پرداخت مالیات معاف‌اند:
-
شرکت‌های تعاونی مصرف کارکنان موسسات دولتی؛
-
شرکت‌های تعاونی مسکن کارکنان موسسات دولتی؛
-
شرکت‌های تعاونی مصرف کارکنان موسسات غیر دولتی؛
-
شرکت‌های تعاونی صیادان؛
-
شرکت‌های تعاونی دانشجویان؛
-
شرکت‌های تعاونی دانش آموزان؛
- شرکت‌های تعاونی تولیدی روستایی مشروط به اینکه متشکل از ساکنان روستا باشند.
معافیت شرکت‌های تعاونی مصرف و مسکن کارکنان موسسات دولتی و غیر دولتی از مالیات، مشروط بر این است که طبق اساسنامه منحصراَ برای کارکنان یک موسسه تشکیل شده و فقط مجاز به تامین کالا و مسکن برای اعضا باشند.
در صورتی که ثابت شود شرکت برای اشخاص غیر عضو کالا و مسکن تامین کرده است، در موارد تخلف علاوه بر مالیات متعلق، مشمول جریمه غیر قابل بخشش، معادل پنجاه درصد مالیات متعلق خواهد شد.
اعضای شرکت‌های تعاونی مسکن کارکنان موسسات دولتی و غیر دولتی باید هنگام عضو شدن در شرکت فاقد مسکن باشند و هر گاه خلاف موضوع ثابت شود،
عضو مذکور نسبت به سهم خود از درآمد مشمول مالیات، از پرداخت مالیات معاف نخواهد بود.
در شرکت‌های تعاونی تولیدی روستایی، اعضا باید از ساکنان روستا باشند، هر یک از اعضا که ساکن روستا نباشد،
نسبت به سهم خود از درآمد مشمول مالیات، از پرداخت مالیات معاف نخواهد بود.
هیئت مدیره شرکت‌های تعاونی روستایی موظف‌اند فهرست اسامی اعضای غیر ساکن روستا را ظرف یک ماه از تاریخ تشکیل شرکت به حوزه مالیاتی اطلاع دهند،
در غیر این صورت شرکت از معافیت مالیاتی در آن سال استفاده نخواهد کرد.
شرکت‌های تعاونی معدنی معادن بزرگ که برای آن‌ها پروانه اکتشاف یا بهره برداری از طرف وزارت معادن صادر شده باشد،
برای مدت پنج سال از تاریخی که معدن به گواهی وزارت صنایع و معادن، آماده بهره برداری بوده است، از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
مبالغی که به موجب بندهای 1 تا 3 ماده 25 قانون بخش تعاونی، از سود خالص سالیانه شرکت یا اتحادیه‌های تعاونی به عنوان ذخیره قانونی، اندوخته احتیاطی و حق تعاون و آموزش کسر و برداشت می‌شود،
به شرط ثبت شدن در دفاتر قانونی شرکت و اتحادیه، جزء هزینه محسوب و از درآمد مشمول مالیات کسر خواه
برای رفتن به اینستاگرام ما اینجا کلیک کنید .
برای دیدن مقالات بیشتر در رابطه با این موضوع لطفا اینجا کلیک کنید .
